15.9.20

"Su sardu totunu" de Michele Podda

"Sarvare sa limba pro sarvare sa zente". Est su chi narat su poeta Michele Podda in su libreddu suo Su sardu totunu (Sandhi editore, 2019), libreddu de denùntzia e de crìtica ma a su matessi tempus de propostas pràticas pro non fàghere mòrrere sa limba sarda.

Podda agatat ite de nàrrere a polìticos, intelletuales e "burolinguistas" chi ant istropiadu sa limba de su connotu trasformende.la in italianu porcheddinu siat in su lèssicu siat in sa sintassi. Contràriu a sa Limba Sarda Comuna pro s'avolotu chi nd'at pesadu ponende sos Sardos contra a pare, est crìticu meda finas contra a sos Ufìtzios de sa Limba Sarda chi a parre suo sunt postos in ie "a pistar abba e a moler bentu" chirchende de pinnigare sa limba sarda a cuntestos burocràticos chi non sunt sos suos.

Su remèdiu, pro su poeta, est a torrare a sa limba de su connotu chirchende in onni bidda faeddos, ditzos e modos de nàrrere chi sunt sa richesa de sa limba nostra.

In sa poesia "Limba sarda campadora" chi publicamus, Podda faeddat de s'"unda" de italianismos chi sunt ochiende sa limba antiga de Sardigna. Pro la fàghere campare, narat su poeta, tocat a parare fronte a sos italianismos cun "su limbazu nostru antigu".

(GF.P.)

Limba sarda campadora

Die bona non t'as a bider mai

limba sarda istimada moribunda,

da continente est arribada un'unda

 chi, tenta a tzugu, t'est ochinde jai,

prenèndeti sa buca est azumai

s'italianu, che una pedra tunda;

non bi campas pius abbisu meu,

morzende ti nde ses, non cherzat Deu!

 

Ite bellesa su chistionare

 a sa moda de donzi biddighedda

de donzi tzitadina, manna o dedda,

chi duas non bi nd'at a un'andare!

Si las cheres istrocher e brullare

 tando donz'una pìgala e faedda,

totue issa t'alligrat su coro,

Gaddura, Campidanu o Logudoro.

 

 A l'ischis ite narat calicunu?

"Sos sardos non si cumprenden a pare!"

Chi morzat e non torret a pesare

cumente est beru chi su sardu est unu!

Pro cussu non cherimus chi niunu

si ponzat limba noa a imbentare;

a chie cheret l'agatat totue,

si no bi la naramus deo e tue.

 

 No! Non ti moris, ca non ti lassamus

a ti ghetare a terra s'inimigu,

cussu chi paret bellu che isprigu

 non binchet, ca sas trassas li ogamus,

fronte a s'italianu li paramus

ponende su limbazu nostru antigu;

si podimus mantenner issu fora

tue torras in trassa, campadora.

 

2.9.20

Poesias premiadas in su cuncursu de Frussio - (Otadas)


Sighimus cun sa publicatzione de sas poesias premiadas in s'ùrtimu cuncursu de poesia de Frussio in su 2019. Oe podides lèghere sas poesias premiadas in sa setzione "Otadas". Las podides agatare a manu manca de custu blog, in sa pàgina chi lis amus dedicadu.

Bona letura!

(M.G.S.)

24.8.20

Poesias premiadas in su cuncursu de Frussio - (Sonetos)

Bos cherimus presentare sas poesias premiadas in s'ùrtima editzione (de su 2019) de su cuncursu de Frussio. Oe proponimus sas poesias premiadas in sa setzione "Sonetos" posca, in sas dies chi sighint, publicamus sas àteras òperas premiadas. Agatades sas poesias a manu manca de custu blog, in sa pàgina chi lis amus dedicadu. Bona letura!

(M.G.S.)

21.8.20

"S'isciareu - Augusto Piras", ùndighi annos de sentidos in poesia

Ischimus chi sa poesia est un'arte antiga meda e in sas biddas nostras tenimus testimonias de custu cun sas òperas de poetes de eris e de oe. In medas si diletant a cumpònnere versos dende vida a poesias de calidade. No est fàtzile e non totus l'ischint fàghere, bi cheret arte e sensibilidade e tantos donos chi unidos a pare permitint de fàghere poesias de valore. Pro custu, in su 2008, in sa bidda de Frussio est nàschidu su primu cuncursu de poesia de Pianalza, dae un'idea de sa bonànima de Augusto Piras e de s'amministratzione comunale. Su cuncursu (articuladu in duas setziones, "Sonetos" e "Otadas") tituladu tando "S'Isciareu" e como, dae cando Augusto nos at lassadu, "S'Isciareu - Augusto Piras", contat ùndighi editziones, s'ùrtima fata in su 2019. 
Custas sas poesias premiadas:

SETZIONE OTADAS
1° Prèmiu: “ÙLTIMOS” de Sandro Biccai – Sindia
2° Prèmiu: “SOLIDARIEDADE” de Ignazio Porcheddu - Posada
3° Prèmiu: “BISENDU SA TERRA, SA PAXI” de Dante Erriu - Silius

MENTZIONES
“Oje che a eris” de Gonario Carta Brocca - Dorgali  

SETZIONE SONETOS
1° Prèmiu: “PERDONAMI FIZU” de Antonio Sannia - Bortigali
2° Prèmiu: “OJE NO APRODAT SA BARCA” de Bachisio Goddi - Orune
3° Prèmiu: “CAMINOS CUADOS” de Giangavino Vasco - Bortigali

MENTZIONES
• “In sa campagna” de Maurizio Faedda - Ittiri
• “Una cumeta” de Angelo Contini - Arzachena
• “E deo ite ti dò?” de Giuanne Piga - Nuoro
• “Pal te!” de Gigi Angeli - Palau
• “Paulu” de Franco Piga - Loiri
• “S’àlvure ruta”de Salvatore Deriu - Ittiri  

PRÈMIU “ROTARY”
“Frades in tribulia" de Eliano Cau -Sorgono 


PRÈMIU “AUGUSTO PIRAS”

“Veranu” de Salvatore Ladu - Mamoiada

(M.G.S.) 




7.8.20

Gosos in onore de Santa Rita festada in Tinnura

Su 10 de maju de su 2014 s'est fata sa beneditzione de sa crèsia de campagna, in su territòriu de

Tinnura, intitulada a Santa Rita. Est in localidade Corrau, in s'istrada chi andat dae Tinnura a Sàgama. Pro cussa ocasione ispetziale Luciano Sechi de Magumadas (ma de ratza tinnuresa) at cumpostu sos gosos in onore de sa Santa chi cun praghere bos proponimus.

(M.G.S.)

GOSOS DE SANTA RITA

In sa pius orrorosa

dilgràtzia o tribulia

recurrimos a tie ebbia

Santa Rita meraculosa.

1. Apena sezis naschida                                                          

de gràtzias e donos piena

in sa idda 'e Roccaporena

che frisca rosa dechida

azis cumintzadu sa vida

de santidade virtuosa.

Recurrimos...

2. Dae sa prima pitzinnia

Deus donos bos at dadu

e a bois at intregadu

sos chi sunt in angustia

pro los sucurrer in bia

cun mirada portentosa.

Recurrimos...

3. Deus sas manos sagradas

bos at postu in su bratzolu

cando sas abes a bolu

in buca si sunt caladas

ponent mele, ammasetadas

in cussas laras de rosa.

Recurrimos...

4. No bos curret in favore

un'unione mal'andada

cun tristura e angustiada

provades onzi dolore

bos azuat su Segnore

cun forte manu piedosa.

Recurrimos...

5. Su maridu bos ant moltu

fiuda sezis restada

afrigida e isconsolada

pianghinde a pilu isoltu

chenza perunu cunfoltu

in sa vida penosa.

Recurrimos...

6. Fizos bostros po pagare

cudda crudele molte

detzidesint sa solte

de chie sacrificare

e de chie iseniare

cun sa daga sambenosa.

Recurrimos...

7. Bos at fritzadu su coro

cuddu feu determinu

cudd'aficu chi continu

fudi in sa mente firmadu

ca azis pregadu e bramadu

de los bìere in sa losa.

Recurrimos...

8. Gai Deus bos acansat

su chi l'azis pregadu

cun su coro isconsoladu

cun dolu chi l'iscancat

cun piae chi mai tancat

in s'ànima lastimosa.

Recurrimos...

9. Sa vida in su cunventu

de finire azis detzisu

ma bos negant de improvisu

e no atzetant s'intentu

ma unu celeste entu

bos collocat gloriosa.

Recurrimos...

10. De Cristos addoloridu

azis crèfidu alleviare

sos dolores e bogare

sas puntas chi aiant fichidu

e in fronte azis retzidu

cudd'ispina dolorosa.

Recurrimos...

11. Azis nadu a su Segnore

pròpriu in s'ora de sa molte

si tenizis sa solte

de bìere unu fiore

e de ilgerru, in su rigore,

bos batesint una rosa.

Recurrimos...

12. Rita santa bos pregamos

cun su coro penitente

e faghide chi sa zente

si cunvertat tota canta.

Chi siat bona, chi siat santa

e de Deus timerosa.

Recurrimos...

13. Custa crèsia chi Tinnura

bos cheret intitulare

siat faru singulare

chi adornat sa natura,

siat logu de dultzura

e de fide poderosa.

Recurrimos...

14. A sa idda de Tinnura

àltzia sa manu piedosa

e sa mirada diciosa

pro chi chentza disaura

passet sa vida segura

acansendeli onni cosa.

In sa pius orrorosa

dilgràtzia o tribulia

recurrimos a tie ebbia

Santa Rita meraculosa. 

 

5.8.20

Silanos - Inauguratzione "Domo de sa poesia cantada"

Domìniga 9 de austu 2020 in Silanos s'at a inaugurare Sa domo de sa poesia cantada, unu museu didàticu-informativu aprontadu dae Domus de Janas Editore paris cun su Comune de Silanos.
Su progetu cheret fàghere connòschere sa poesia a bolu ispieghende s'ambiente in ue est nàschida, sos protagonistas e sas curiosidades cullegadas a cussu mundu pro mesu de testos, immàgines e de sos archìvios de Domus de Janas, chi at sarvadu chentinas de garas gràtzias a sa passione de Pàulu Pillonca, chi fiat amantiosu meda de custa forma de arte.
Comente mai custu museu naschet in Silanos? Ca fiant silanesos duos de sos cantadores prus famados, Frantziscu Mura e Mario Màsala, chi ant allegradu sas festas de Sardigna dae su 1953 a su 1999: prus de baranta chimbe annos de carriera paris, una cosa chi no est capitada mai in bidda peruna.
S'inauguratzione s'at a fàghere a sas 8 (h 20,00) in pratza de Carraghentu, e a pustis s'at a pòdere visitare su museu chi est in "Casa Aielli".
Pro tènnere prus informatziones in contu de su museu si podet intrare a su situ de Sa domo de sa poesia cantada. Pro prenotare una bìsita (e chie cheret si podet finas atrivire a cantare in palcu, ca su museu nd'at aprontadu unu) cheret cumpiladu custu mòdulu o si podet telefonare a sos nùmeros 070-5435098 o 340-7837789.
(GF.P.)

27.7.20

"Chelzo", una poesia pro ammentare a Augusto Piras de Sune

Cherimus ammentare una figura importante de sa cultura de logos nostros chi, a dolu mannu, nos at lassadu tropu in presse. Faeddamus de s'ingennieri cun sa passione pro sa poesia sarda, Augusto Flaminio Piras de Sune. Un'òmine chi at fatu meda pro sa cultura sarda e cun passione manna. Dae su 2006 aiat cumintzadu a iscrìere cumponimentos in sardu cun capatzidade manna siat de cumpònnere sos versos, siat de espressare sos sentidos prus profundos. At otentu reconnoschimentos meda in paritzos cuncursos de poesia e prèmios literàrios de Sardigna. At organizadu puru paritzas initziativas culturales in Sune e in àteras biddas de Pianalza, comente su prèmiu de contadura in limba sarda "Contos e paristòrias" (in collaboratzione cun su comune de Sune) e, pro paritzos annos, est istadu su presidente de su cuncursu de poesia "S'Isciareu" de Frussio. Nos faghet praghere a ammentare sa figura de un'òmine de importu, semper gentile e afàbile cun totus, presentende una de sas poesias suas chi aiat bìnchidu su segundu prèmiu in su cuncursu "Antoni Piludu" de Iscanu in su 2012. Custu su giudìtziu de sa giuria cando l'ant premiadu: "S'autore espressat in versos armoniosos su dramma misteriosu de sa cunditzione umana e de sa persone presonera in s'egoismu chi abbàidat a sos males angenos cun su cunsentimentu chi su "deo" individuale e su "nois" colletivu dat su sensu a totu sa vida". In custas paràulas b'est su sensu profundu de "Chelzo", chi tenimus su praghere mannu de bos fàghere lèghere. 
E comente serrat sa poesia nois puru ti naramus: "Bae in bon'ora, in su chelu che sies!". 
(M.G.S.) 

Chelzo

A boltas m’’iso chi m’epan ligadu
in-d-un’inserru iscuru chena ’essidas;
b’at tantas giannas ma sunt intzoidas
non b’est de las aberrer sa manera;
solu m’agato e surdu in cust’aera
in tristos pentzamentos acorradu.
In custu istrampu solu che so dadu
sighinde faltzos bisos e balanzos,
sena s’oretu a sos males istranzos,
a su bisonzu chi su mundu atogat
cun tanta zente chi pius non si ch’’ogat
cascos, piantu, dolu e malu fadu.
Ansidu chilco trapas in su muru
astradu e grae de sos sentimentos.
Chilco s’azudu de frinas e bentos
ch’a melmos m’’atan su nuscu ’e s’amore
chi totu movet in gosu o dolore
ispalatende su chelu pius duru.
Sas foltzas muto pro s’ùltima proa
de innitiare sas druches funtanas
a m’ifriscare sas dies luntanas,
anima, coro e sentidos serenos
in su patire sos males anzenos,
ca paghe bramo in cust’ultima doa.
Chelzo torrare a sas dies coladas,
a s’allegria ‘e sa zente sidida
cando s’at bidu chi s’abba est bessida
da cussu putu chi fut trassicadu:
cun pagos soddos bi l’amos torradu
a lis infunder sas laras trapadas.
Chelzo lassare sos pinzos pulidos,
totu a fiores de bonas fainas,
dende un’amparu a sas zentes mischinas
chi in custa vida, pro mala foltuna,
no ant gosadu de grascia peruna:
benzan pro totu sos bonos sentidos.
E benzan nidas sas ultimas dies,
sen’umbras malas ne dolu o pïantu
a mi drommire iscultende su cantu:
“Bae in bonora, in su chelu che sies”.